O szczególnej roli i znaczeniu „pieśni gminnej” wiedział już bohater z Konrada Wallenroda – Wajdelota, który określał ją mianem biblijnej arki. Jej siłę i moc akcentują również współcześni, a tym samym czynią z niej płaszczyznę porozumienia kulturowego.

Oj, tam na hori w reżyserii Macieja Gorczyńskiego – studenta trzeciego roku Wydziału Reżyserii Dramatu krakowskiej PWST, to wyraz fascynacji ukraińską kulturą ludową. Inspiracją stał się obrzęd wspólnego śpiewu tradycyjnych pieśni charakterystyczny dla dawnych społeczności lokalnych.

Twórcy spektaklu nawiązali do tego zwyczaju i, aby odzwierciedlić wspólnotowy wymiar rytuału, zaprosili odbiorców nie do przestrzeni teatralnej, ale do niewielkiego pomieszczenia, w którym centralne miejsce zajął stół. Zgromadzeni wokół niego wykonawcy i widzowie stali się w ten sposób równoprawnymi uczestnikami spotkania. Spotkania nie tylko z ukraińskimi i rosyjskimi pieśniami, lecz także z wielowiekową kulturą i historią.

Tradycyjne utwory ludowe – ściśle związane z wierzeniami, obyczajami i wartościami danej społeczności – bardziej niż jakakolwiek inna forma artystycznej ekspresji obrazują charakter i ducha narodu. Tworzone przez wielu autorów i przekazywane oralnie z pokolenia na pokolenie, stają się skarbnicą uniwersalnych prawd zakorzenionych w określonym dziedzictwie kulturowym. Z jednej strony są obecnie jedynie śladem przeszłości – przechowują pamięć o minionych już czasach, ale z drugiej wciąż mogą być „mową żywą” dla tych, którzy zechcą kontynuować tradycję przodków.

Bartosz Bielenia, Kamil Mróz, Anna Bochnak oraz Maciej Gorczyński nawiązali do praktyki muzycznej, która wciąż silnie obecna na Ukrainie, w Polsce powoli odchodzi w zapomnienie. Autorzy „koncertu” w kameralnej atmosferze zaprezentowali popularne ukraińskie utwory ludowe, podkreślając znaczenie tego obszaru działalności artystycznej dla poznania kultury innego narodu.

Agnieszka Sosnowska, Teatralia Kraków

Internetowy Magazyn „Teatralia”, nr 117/2014

Forum Młodej Reżyserii, 21-23 listopada 2014

Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. Ludwika Solskiego w Krakowie

Oj, tam na hori

tradycyjne pieśni ukraińskie i rosyjskie

reżyseria: Maciej Gorczyński

obsada: Bartosz Bielenia, Kamil Mróz, Maciej Gorczyński, Anna Bochnak