Spektakl Dowód na istnienie drugiego Macieja Wojtyszki to spotkanie z dwiema najbardziej chyba osobliwymi postaciami polskiej literatury: Gombrowiczem i Mrożkiem. Sam spektakl również opowiada o spotkaniu tych dwóch pisarzy, utkanym na kanwie rzeczywistych wydarzeń z połowy ubiegłego wieku.

Wszystko tu wydaje się zdarzać pod dyktando autora Trans-Atlantyku – wygadanego, zarozumiałego, pewnego siebie człowieka, który podskórnie zaczyna czuć, że nie jest jedynym polskim kandydatem do Nagrody Nobla. Wyczuwa drugiego: jest nim milczący, nieśmiały, schowany w sobie autor Tanga, wślizgujący się do historii polskiej literatury jakby ukradkiem. Co może przynieść „meeting” dwóch odmiennych charakterów: sarkastycznego do bólu dyktatora oraz snującego się jak dym melancholika? Na pewno to, że przez całe przedstawienie dokonuje się tytułowe „dowodzenie”. Akcja spektaklu toczy się w trakcie spotkań polskiej bohemy artystycznej, którą Gombrowicz ma za nic – zostaje tylko ten jeden niepewny, niemy „element”, który stale poddawany jest próbie: Mrożek. Tylko on potrafi powiedzieć „nie” samemu mistrzowi – „nie”, które stanowi podstawę dowodu na istnienie kogoś, kogo uważa się za wartego istnienia.

Oczywiście zetknięcie tych dwóch postaci oraz innych bohaterów kultury polskiej musi skutkować tym, że sztuka zostaje okraszona komentarzami dotyczącymi naszych narodowych spraw. Tym samym warszawska inscenizacja staje się wielowarstwowa, odsłaniając jeszcze sporo możliwości interpretacyjnych. To wszystko w wykonaniu świetnego zespołu Teatru Narodowego, którego warsztat potwierdza rola Jana Englerta w roli Witolda.

Łukasz Ofiara, Teatralia Radom

Internetowy Magazyn „Teatralia”, nr 116/2014

XI Międzynarodowy Festiwal Gombrowiczowski w Radomiu, 18–25.10.2014

Teatr Narodowy w Warszawie

Dowód na istnienie drugiego

reżyseria: Maciej Wojtyszko

scenografia: Paweł Dobrzycki

muzyka: Piotr Moss

reżyseria świateł: Grzegorz Kędzierski

obsada: Magdalena Placek, Łukasz Mazurek, Włodzimierz Mancewicz (gościnnie), Adam Majewski, Robert Mazurek, Jarosław Rabenda, Łukasz Węgrzynowski, Kamil Woźniak, Andrzej Surowiec, Adam Trzos, Bartłomiej Nowak

prapremiera: 14 marca 2014

fot. mat. teatru