Étienne Guilloteau w kameralnej przestrzeni niewielkiej sceny, przed publicznością siedzącą na wyciągnięcie ręki, rozrysowuje mityczną opowieść. Synopsis of a battle łączy muzykę Alaina Franco, światło (Hans Meijer) oraz poezję i ruch. I chociaż momentami nieduże pole gry wywołuje dysonans z nasyconą potężnymi odniesieniami choreografią, to widz często ulega widowisku i poddaje się jego monumentalności wykreowanej w mikro skali.

Tańcowi towarzyszą teksty – część z nich publiczność może usłyszeć, inne tylko zobaczyć: to słowa Cesare’a Pavese’a i René’go Chara inspirowane greckim Olimpem. Mogą być wskazówką dla odczytania następujących po nich scen, ale pojemność ich sensów zostawia dużą dowolność interpretacyjną widzowi. Może on wybrać, jak silnie słowa zdeterminują sens ruchu. Taniec staje się komentarzem do poezji, tytułowa bitwa to także dialog tych dwóch języków komunikacji. Twórcy spektaklu próbują stworzyć spójną całość z kilku elementów, prawdziwie operową syntezę sztuk. Do zgłębiania pozahistorycznych wielkich tematów (walki, miłości, śmiertelności) używają środków artystycznych o wyraziście historycznym pochodzeniu. Synopsis of a battle jest jak spojrzenie wstecz, na historię tańca, na historię sztuki.

Oprawa dźwiękowa najbardziej przekonująco nadaje rangę gestom tancerzy. Nie tylko ta monumentalnie operowa, ale również szumy, głosy, dźwięki przyrody i… cisza budują nastrój scen.       W najbardziej podstawowy, pierwotny sposób łączy się ona z tańcem artystów i ich interpretacją, jest w tym coś archaicznego, ale doskonale spełnia swoją funkcję. Ta prostota zmienia się niestety w pewną oczywistość (gra światła i ciemności, kolorystyczne skojarzenia), dając wrażenie przesytu. Guilloteau z ruchu inspirowanego dziełami sztuki antycznej i renesansowej stwarza na potrzeby spektaklu alfabet. Taniec ma wyrazistą stylistykę, w kolejnych scenach bez trudu rozpoznajemy podstawowe gesty i formy. Prowadzony po wyraźnych liniach ożywa w ciałach tancerzy, dzięki którym ten sam zestaw ruchów może wyrażać pełną spokoju siłę i żywioł gniewu. Ten sam gest zatańczony przez kobietę i mężczyznę zyskuje inny wydźwięk, nie unifikuje wykonawców, zostaje zindywidualizowany.

Fabułę konstruuje luźny zestaw scen o różnym natężeniu emocji i energii. Już od pierwszych chwil przestrzeń teatralna zostaje naznaczona jako przestrzeń mitu. Projekcję video w tle „napisów początkowych” ukazującą czarno-białe ujęcia starożytnych rzeźb i budowli uzupełnia pełna rozmachu uwertura. Na scenie spotyka się to, co ludzkie i boskie, wieczne, i przemijające. Mężczyzna wykonuje hieratyczne gesty, skręca stopy i kolana, tańczą głównie jego ramiona. Przypomina ruchomą płaskorzeźbę. „Kąpie się” w dźwiękach przyrody. Na scenie leży już w tym czasie skulona kobieta. Musi zaistnieć, żeby pojawił się dialog i spór. Żeby pojawiło się życie. Słowa poezji-komentarza nadają ich zmaganiom uniwersalny wymiar, a użyte środki, chociaż nie zawsze równie skuteczne w kameralnej przestrzeni, to jednak służą spójnej próbie stworzenia monumentalnej całości. Archaiczność niektórych scen wydaje się oderwana od współczesności, ale historyzm spektaklu paradoksalnie pozwala sięgnąć głębiej pod jej powierzchnię. Relacja dwojga bohaterów początkowo będzie, jak rozkładanie pawich piór, demonstracją, pokazem. Minie długa chwila zanim się dotkną. Zagrają role boskich istot i ludzkich słabości, połączy ich miłość i rozdzieli nienawiść. Płasko rysowany, geometrycznie prowadzony ruch zarezerwowany dla Olimpijczyków zakończy wirowanie po kole. Niezmienne spotka zmienne. Ostatnie słowo, jak to w tragedii, należne będzie Losowi – Wolność zostanie ujarzmiona. Spektakl zamyka obraz zaokrąglonych ramion kobiety i mężczyzny, sztywno stawianych stóp, ciał poruszających się niczym na sznurkach…

Magdalena Kostuś, Teatralia Poznań

Internetowy Magazyn „Teatralia”, nr 135/2015

Stary Browar Nowy Taniec (Poznań)

Étienne Guilloteau / Action Scénique

Synopsis of a battle

kierownictwo artystyczne: Étienne Guilloteau

taniec: Étienne Guilloteau, Claire Croizé

dramaturgia muzyczna: Alain Franco

światło: Hans Meijer

kostiumy: Anne-Catherine Kunz w wykonaniu Marii-Evy Rodriguez

administracja projektu: klein verzet vzw

dystrybucja: Cinzia Maroni

produkcja: Action Scénique

koprodukcja: Kaaitheater, CCNR direction Yuval Pick, Kkunstencentrum Buda

współpraca: WpZimmer, Takt, apap (Advancing Performing arts project)

przy wsparciu: The Flemish Authorities

premiera: 29 listopada 2013

fot. Herman Sorgeloos