Trzydniowe święto teatru, które zafundował mieszkańcom Krosna Teatr s.tr.a.c.h., obfitowało w wiele interesujących wydarzeń teatralnych i performatywnych. W bogatym programie znalazło się także miejsce dla dwóch bardzo interesujących spektakli, opartych na faktach: obejrzeliśmy monodram Diva w wykonaniu Wioletty Komar (Warszawa) oraz spektakl Jesteśmy przynętą, kochanie w wykonaniu kolektywu Wąsikowska//Kundera.

Pierwszy ze wspomnianych spektakli opowiada historię jednej z największych primadonn światowych scen operowych – Nory Sedler, żydowskiej śpiewaczki, która przeżyła II wojnę światową, doświadczając życia w getcie oraz piekła obozu koncentracyjnego.Wiolettcie Komar udaje się  stworzyć postać przejmującą, intrygującą, która wciąga widza w swój świat i trzyma w napięciu przez całą godzinę. Jest przy tym niesamowicie naturalna i z łatwością lawiruje pomiędzy różnymi emocjami targającymi postacią.  Sceny dramatyczne rozładowywane są w doskonały sposób humorystycznymi wstawkami i  ujmującymi piękną symboliką metaforycznymi scenami.

Obecna sytuacja polityczna na Ukrainie i wydarzenia, które rozegrały się na Euromajdanie, stanowiły impuls do nieco detektywistycznej i dziennikarskiej pracy kolektywu Wąsikowska / Kundera. W spektaklu Jesteśmy przynętą, kochanie artyści poruszają wiele tematów, które są niezwykle aktualne w kontekście obecnej sytuacji za wschodnią granicą czy przy nieustannie dyskutowanych kwestiach przyjmowania przez kraje europejskie uchodźców z Syrii. Autorzy spektaklu poprzez wcześniejsze nawiązanie bliższych relacji z bohaterami swojego quasi-dokumentalnego spektaklu pokazują sytuację, w której znalazł się naród ukraiński z dwóch perspektyw. Pierwsza to spojrzenie młodego polskiego dziennikarza, zainteresowanego sytuacją na Majdanie, druga to konflikt ukazany z perspektywy walczących o lepsze jutro Ukraińców. Młodzi twórcy bardzo sprawnie wplatają w to również problemy relacji polsko-ukraińskich, stereotypów, które uniemożliwiają dialog pomiędzy narodami. W interesujący sposób w spektaklu przedstawiono medialne przekłamania, dotyczące sytuacji na Majdanie, które były pokazywane w najważniejszych krajowych czy europejskich mediach. Kiedy zauważyłam ten niuans, stało się dla mnie oczywiste, że tytuł spektaklu jest mocnym odniesieniem do powieści Elfriede Jelinek. Napisana przed czterdziestoma laty książka nadzwyczaj aktualnie ukazuje to, co odnajdujemy w mediach – wielki bełkot informacyjny.

Nurt faktograficzny festiwalu został uzupełniony sztukami wizualnymi, m.in. wystawą zdjęć Jana Gieracha pod tytułem Rozerwani. Młody fotograf uchwycił ludzi, którzy funkcjonują na granicy prawa – dilerów narkotyków z Kopenhagi.

Dokumentalny film Alicji Wosik jest dla mnie swoistą wisienką na torcie. Beksiński. Autoportret pośmiertny to dwadzieścia jeden minut nagrań z prywatnych zbiorów artysty, który miał hopla na punkcie kamer i innego sprzętu nagrywającego. Ciekawie zmontowana historia, która powstała z nagrań z prywatnego archiwum Beksińskiego, pokazuje życie artysty i jego najbliższych. Jest doskonałym uzupełnieniem lektury książki Magdaleny Grzebałkowskiej Beksińscy. Portret podwójny.

Wszystkie powyższe wydarzenia festiwalowe stanowiły interesujący sposób komentowania rzeczywistości, w której funkcjonujemy. Ponadto kazały uczestnikom eventu odpowiedzieć sobie na kilka fundamentalnych pytań: czym jest rewolucja? Gdzie są granice moralności? Co zrobię w sytuacji zagrożenia życia?

Anna Petynia, Teatralia Rzeszów

Internetowy Magazyn „Teatralia”,  numer 148/2015

Nocne Teatralia Strachy 8 w Krośnie, 10-12 września 2015

Wąsikowska//Kundera

Jesteśmy przynętą, kochanie

reżyseria i dramaturgia: Agnieszka Wąsikowska

scenografia i kostiumy: Małgorzata Iwaniuk

muzyka: Jan Pałys

tekst: Marcin Kundera / Agnieszka Wąsikowska / kreacja zbiorowa

wideo: Marcin Kundera

scenografia i kostiumy: Małgorzata Iwaniuk

reżyseria światła: Paulina Góral

podziękowania: Dante, Natalia Lapchik, Agnieszka Góralska, Tymur Jaszczenko, Nadia Parfan i wielu innych

muzyka: Jan Pałys

obsada: Mateusz Mosiewicz (Marcin), Helena Ganjalyan (Natasza), Filip Kosior (Dante), Natalia Wilk

Teatr Rondo, Słupsk

Diva

reżyseria: Stanisław Miedziewski

obsada: Wioleta Komar

Film Beksiński. Autoportret pośmiertny

reżyseria: Alicja Wosik

Wystawa fotografii Rozerwani

fotograf: Jan Gierach