Spektakl gdyńskiego teatru CHÓRRAA został oparty na jednej z najbardziej wstrząsających wypowiedzi bohaterki dramatu Szekspira, która chcąc wyegzekwować od swojego męża spełnienie obietnicy zamordowania Dunkana, mówi, że bez wahania roztrzaskałaby czaszkę ukochanego dziecka, gdyby wcześniej się do tego zobowiązała. W Perfumerii Lady Makbet przeprowadza się paralelę między tym fragmentem a głośnymi przypadkami zbrodni dzieciobójczych, przez co niezmywalna krew na dłoniach Lady Makbet zyskuje nowe, jeszcze bardziej upiorne znaczenie. 

Przez kilka pierwszych minut spektaklu obserwujemy Lady Makbet, która siedząc w skupieniu, obiera jabłka. Czynność ta zdaje się pochłaniać całą jej uwagę. Za muzyczne tło służy tu Pieśń o Matce Krzysztofa Cwynara. Nieopodal snuje się enigmatyczna, ubrana na czarno kobieta. Już za chwilę wszystko się rozpocznie – na scenę wbiegnie grupa energicznych kobiet, które zanim wcielą się w role matek, zabójczyń i oskarżycielek, wykonają kilka rozgrzewających ćwiczeń gimnastycznych, rozpływając się w uśmiechach i promieniując radością życia. To przejście od beztroskiej sceny aerobiku do późniejszych, szczegółowych opisów znęcania się nad dziećmi robi na widzach mocne wrażenie i otwiera dyskusję na temat tego, jak często w dzisiejszym świecie pod jasnym płaszczykiem konwenansów i powierzchownej uprzejmości mogą się skrywać mroczne i przepełnione okrucieństwem wydarzenia.

Bohaterki przedstawienia oscylują między skrajnie sprzecznymi emocjami –  rozpływają się w zachwytach nad swoimi dziećmi, których niedługo potem chcą się pozbyć; z ekstatycznej radości płynnie przechodzą w smutek lub chłodny, sprawozdawczy ton, którym opowiadają szczegóły dzieciobójczych zbrodni – budowany w ten sposób obraz niestałej w uczuciach matki uderza swoją bezkompromisowością, lecz momentami razi zamiast pobudzać do refleksji. Sceny, w których aktorki nawiązują kontakt z publicznością, żeby zadawać pytania w stylu: „czy chcesz przyjąć moje dziecko? Czy chcą państwo założyć rodzinę?”, w kontekście rozgrywających się wydarzeń są przesycone taką dawką dramatyzmu,  że większość wciągniętych w interakcję widzów reaguje częściej śmiechem  niż przerażeniem lub zadumą.

CHÓRRAA z Gdyni jest teatrem dla kobiet, produkującym spektakle o nich samych. Pracują w nim aktorki w niemal każdym wieku, które łączy chęć znalezienia odpowiedzi na pytanie o wizerunek kobiety we współczesnym świecie i charakter przybieranych przez nią ról. Z tej perspektywy reinterpretacja historii Lady Makbet i próba opowiedzenia przez nią krwawego dramatu dzieciobójstwa wydaje się bardzo ciekawym pomysłem na spektakl, który wymaga jednak dopracowania kilku szczegółów.

Joanna Flisek

Internetowy Magazyn „Teatralia”. Dodatek festiwalowy do numeru 66/2013

„Shakespeare Daily. Gazeta Szekspirowska” nr 4, dnia 4 sierpnia 2013

CHÓRRAA w Gdyni

Perfumeria Lady Makbet

reż. R. Gosławska

fot. Greg Goodale