Opuszczając budynek Teatru Polskiego w Warszawie po obejrzeniu Żołnierza królowej Madagaskaru, można odczuwać pewien niedosyt. Mimo udanych pod wieloma względami zabiegów, zastosowanych przez Krzysztofa Jasińskiego, opowiedzianej historii brakuje dopełnienia. Sprawia to wrażenie, jakby twórcy nie byli do końca zdecydowani, czy chcą skupić się na muzycznej warstwie utworu, części komediowej czy też może przede wszystkim przedstawić życie dawnej Warszawy.

Prowincjonalny prawnik Mazurkiewicz (Zbigniew Zamachowski) przyjeżdża wraz ze swoim nieznośnym synkiem Kaziem (Krzysztof Kwiatkowski) do Warszawy. Jako wdowiec planuje ubiegać się o rękę panny Sabiny Mąckiej (Lidia Sadowa), a przy okazji, jako człowiek szeroko znany ze swoich wysokich standardów moralnych, zostaje włączony w rodzinną intrygę. Ma ona na celu wyciągnięcie spod zgubnych wpływów rozrywkowego teatru i zatrudnionych w nim panien młodego krewnego Sabiny, Władysława Mąckiego (Adrian Brząkała), a być może również i jego noszącego to samo imię oraz nazwisko wuja (Piotr Bajtlik). Intryga, jak to w komedii, zawiązuje się i rozwija w zabawnych okolicznościach i tak na koniec, po konfrontacji z uwodzicielską gwiazdą teatru, Kamillą (Joanna Pocica), również sam Mazurkiewicz staje wobec ryzyka utraty swojej reputacji.

W historii tej najbardziej wyróżnia się, znakomity jak zwykle, Zbigniew Zamachowski, jednakże inni aktorzy starają się dotrzymywać mu kroku. Na uwagę zasługuje zwłaszcza kreacja Lidii Sadowej, której Sabina, melancholijno-sarkastyczna miłośniczka bezkompromisowej poezji (Asnyk i Konopnicka), zabawnie kontrastuje z małomiasteczkowym Mazurkiewiczem. Jednak największą pracę aktorską wykonał prawdopodobnie Tomasz Drabek, wcielając się w kamerdynera Grzegorza. Konstrukcja psychologiczna tej postaci, nawiązująca do znanego motywu sprytnego sługi głupiego pana, otrzymuje głębię dzięki interesującej mieszance zagubienia, dystansu i poczucia braku własnego miejsca, pokazanej przez aktora.

Przestrzeń dla rozwoju intrygi stwarza oparta na obrotowym kole scenografia, będąca – zależnie od potrzeb – salonem, teatralną garderobą albo hotelowym pokojem. W znacznej mierze spektakl strukturyzują układy taneczno-muzyczne, które zaczynają lub kończą prawie każdą scenę Żołnierza królowej Madagaskaru.. Podczas gdy lwia część stworzonej choreografii, zwłaszcza kankan oraz taniec finałowy, wypada wręcz znakomicie, element czysto muzyczny, niestety, prezentuje się nieco gorzej. W zasadzie niewiele melodii przyciąga uwagę na dłużej, z pewnymi, rzecz jasna, wyjątkami (Bój się Boga, Mazurkiewicz czy – znów – finał). Co więcej, na innych płaszczyznach przedstawienia autorom zdaje się towarzyszyć pewien brak zdecydowania. Nie tylko trudno orzec, który element spektaklu – muzyczny czy komediowy – ma dominować, ale także które elementy historii zostały najbardziej uwypuklone: obyczajowa intryga, obraz mieszczańskiego życia przedwojennej Warszawy czy też może przenikająca całe przedstawienie duma z rozwijającej się stolicy. Nawet (nieliczne) nawiązania do dzisiejszej sytuacji społeczno-politycznej wydają się jakby zanadto nieśmiałe.

Mimo to, zwłaszcza dzięki szczęśliwemu rozłożeniu akcentów (zakończenie wypada znacznie lepiej niż dosyć nieokreślona pierwsza scena), wspomniany niedosyt pojawiający się po spektaklu jest jedynie częściowy. Twórcy zaproponowali widzom udaną farsę, lekko wprowadzającą w niepodległościowy listopad.

Michał A. Pawłowski
Internetowy Magazyn „Teatralia”, numer 263/2018

Teatr Polski

Julian Tuwim

Żołnierz królowej Madagaskaru

reżyseria, opracowanie tekstu: Krzysztof Jasiński

dekoracje i kostiumy: Justyna Łagowska

opracowanie muzyczne: Krzysztof Herdzin

choreografia: Agnieszka Brańska

przygotowanie wokalne: Monika Malec

asystent scenografa: Katarzyna Jeznach

efekty pirotechniczne: Tomasz Pałasz

producent wykonawczy: Justyna Kowalska

asystent reżysera: Przemysław Pawlicki

sufler: Małgorzata Ziemak

obsada: Zbigniew Zamachowski (Mazurkiewicz), Krzysztof Kwiatkowski (Kazio), Joanna Pocica / Marta Wiejak (Kamilla), Lidia Sadowa / Monika Kaleńska (Sabina), Joanna Trzepiecińska (Mącka), Ewa Makomaska (Lemięcka), Tomasz Drabek (Grzegorz), Szymon Kuśmider (Cabiński), Piotr Bajtlik (Mącki Senior), Adrian Brząkała (Mącki Junior), Wojciech Czerwiński / Adam Biedrzycki (Kapciuchowski), Izabella Bukowska-Chądzyńska (Żorżeta), Paulina Janczak (Józia), Monika Kaleńska (Rózia), Adrianna Dorociak / Milena Kanabus (Fruzia), Przemysław Pawlicki (Król Murzyński)

premiera: 25 października 2018

fot. Katarzyna Chmura-Cegiełkowska

Michał A. Pawłowski – urodzony w 1996 roku, student Kolegium Międzyobszarowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych i Społecznych UW, współpracownik „Teatraliów”.